Technika tłumienia drgań. Amortyzatory gumowo-metalowe

Samo słowo „drgania” u większości osób wywołuje raczej negatywne skojarzenia, chociaż opisuje ono również całkowicie naturalne zjawiska przyrodnicze, bez których cały nasz wszechświat w obecnej jego postaci prawdopodobnie by nie istniał. Drgania różnych elementarnych cząstek to jedna z prawidłowości fizycznych charakteryzujących naszą materię. My jednak zajmiemy się dzisiaj drganiami, które są efektem technologicznej aktywności człowieka; umówmy się, że tak właśnie będziemy omawiane zjawisko w niniejszym tekście pojmowali.

Drgania drganiom nierówne

Zauważmy zaraz na początku, że nie wszystkie sztuczne drgania generowane przez człowieka mają intencjonalnie ten sam charakter. Drgania jakiejś pompowej membrany, czy elementu sztucznego serca to rzecz jak najbardziej przez nas oczekiwana. Z kolei drgania naszego samochodu na nierównej drodze to coś, co przyprawia nas o ból głowy. Oczywiście wszystkie niepożądane drgania są zawsze niezamierzonym, lecz często i nieuniknionym efektem naszej technicznej działalności. Skoro więc takich drgań nie da się zawsze i wszędzie uniknąć, to należy znaleźć sposób by zminimalizować ich szkodliwe oddziaływania. Przykładem takiego skutecznego znalezienia właściwego rozwiązania może być stosowanie resorów samochodowych. Jednakże większe lub mniejsze, lecz zawsze niechciane drgania są właściwie immanentną cechą niemal każdego pracującego urządzenia technicznego. O tym, jak można im przeciwdziałać, opowiadali nam specjaliści z firmy WILHELM HERM. MÜLLER POLSKA z Bydgoszczy.

Skuteczne metody tłumienia drgań

Pewnego rodzaju drgania lub też wibracje maszyn czy też konstrukcji budowlanych mogą nieść z sobą poważne zagrożenia dla naszego bezpieczeństwa, a nawet życia; pewne inne drgania mogą jedynie zakłócać prawidłową pracę jakichś urządzeń.

Minimalizowanie negatywnych skutków drgań osiągamy wieloma różnymi metodami, jednakże powinno to zostać przewidziane i uwzględnione już na etapie projektowania i budowania maszyn, urządzeń i konstrukcji budowlanych. Niemniej sam dobór odpowiednich materiałów oraz pewnych parametrów fizycznych, unikanie zbędnych luzów, stosowanie specjalnych łożysk itd. może nie wystarczyć. Czasem jedynie skuteczną metodą przeciwdziałania drganiom będzie zastosowanie pewnych dodatkowych tłumików. Mogą to być na przykład jakieś amortyzatory, resory, sprężyny, podkładki czy też specjalne płyty wibroizolacyjne. Bardzo efektywnym elementem wygaszającym drgania maszyn, podzespołów napędowych i transportowych lub poszczególnych ich elementów są różnej konstrukcji i wielkości amortyzatory gumowo-metalowe; nie od dzisiaj wiadomo, że guma to materiał o bardzo dużej elastyczności, mogący tłumić drgania nawet o stosunkowo dużej amplitudzie. Z kolei w budownictwie doskonałym materiałem wygłuszającym drgania mogą być tzw. płyty wibroizolacyjne, które konstruuje się z różnego rodzaju mikrokomorowych tworzyw elastycznych.

W niektórych wielkich budowlach np. w drapaczach chmur czy pylonach mostowych do tłumienia odchyleń konstrukcji od pionu wywoływanych podmuchami wiatru stosuje się specjalne przeciwwagi.

To, o czym tutaj napisaliśmy, jest jedynie małą wzmianką o technikach tłumienia drgań. Metod takich jest bardzo wiele; inaczej wszak wygaszamy drgania mostu, inaczej tokarki, a jeszcze inaczej dysku twardego w komputerze. Mamy tysiące rozmaitych urządzeń i konstrukcji narażonych na niepożądane drgania oraz niemniej przyczyn, które je powodują.